Aladdin

De wereld van Disney's Aladdin is gebaseerd op de Disney Classic Aladdin (1992), op haar beurt gebaseerd op een oud Arabisch verhaal dat deel uitmaakt van de verhalen vanDuizend-en-één-nacht.

 

Het oorspronkelijke verhaal

Het verhaal van Aladdin maakte oorspronkelijk geen deel uit van de legenden van Duizend-en-één-nacht. Ze werd er aan toegevoegd door de Fransman Antoine Galland, die het boek vertaalde en Aladdins verhaal in 1709 had gehoord van een Syrische verhalenverteller in Aleppo.

Hoewel het verhaal uit het Midden-Oosten komt, speelt Aladdin zich af in China. De meeste personen in het verhaal zijn echter moslims, terwijl Boeddhisten en Confucianisten niet genoemd worden. De personages in Aladdin dragen arabische namen, en de beschrijving van de vorst in het verhaal doet meer denken aan een moslimheerser dan aan een Chinese keizer. Sommige commentators veronderstellen daarom dat het verhaal zich afspeelt in Turkestan, het door Turkse volkeren bewoonde gebied dat onder meer de huidige Chinese provincie Xinjiang omvatte. Het is echter ook mogelijk dat 'China' voor de verhalenverteller en zijn publiek slechts een aanduiding was voor het verste oosten, voorbij de grenzen van de aan hen bekende wereld.

 Aladin is een kleermakerszoon en straatjongen. Op een dag komt er een tovenaar uit Afrika die doet alsof hij zijn oom is en met hem op reis gaat naar de woestijn. Daar laat hij hem afdalen in een grot om een lamp op te halen. Aladin krijgt nadrukkelijk te horen niets aan te raken behalve de desbetreffende lamp, echter hij neemt onderweg in de grot zoveel schatten mee dat hij bijna niet omhoog komt.

De tovenaar is zo kwaad dat hij de grot afsluit. Aladin heeft echter voor noodgevallen een ring van de tovenaar gekregen. Op het moment dat hij eraan draait komt er een geest uit, die hem op zijn wens naar huis brengt. Als Aladins moeder de lamp later oppoetst verschijnt er een wensen vervullende djinn, die hen steeds weer uit de zorgen kan helpen.

Op een zekere dag ziet Aladin de prinses (in sommige versies dochter van de Keizer (van China) in andere van de Sultan, Kalief, Koning etc.) Hij is op slag verliefd. Haar vader eist dat hij laat zien hoe rijk hij is: zeven schalen diamanten moet hij brengen! Met behulp van de wonderlamp is dat geen probleem. Ook het bouwen van een paleis om met zijn nieuwe bruid in te wonen niet. Maar de tovenaar ligt op de loer, en troggelt hen handig de lamp af als Aladin afwezig is, en laat het paleis (inclusief prinses) met hem terug naar Afrika brengen.

 Aladin gaat wanhopig op zoek, maar draait per ongeluk weer aan de ring. De ringgeest kan het paleis niet terugbrengen, maar Aladin wel naar het paleis! Daar verslaat Aladin met de prinses de tovenaar, en laat alles weer terugbrengen. En zo leven ze lang en gelukkig.

 Hoe de tovenaar verslagen wordt is nogal onduidelijk, de versies lopen uiteen: vergetelheidsdrank, dronken voeren en doden, of verslagen in een gevecht?

 

Disney's Aladdin: Waar en wanneer?

De Disneyversie van Aladdin speelt zich af in de Arabische stad Agrabah, gelegen in de woestijn. Het verhaal speelt in de Islamitische tijd.

 

 

Disney: Film en TV

Disneys versie van Aladdin was voor het eerst te zien toen op 25 november 1992 de film Aladdin uitkwam. Aladdin heeft hier een aapje, Abu, als vriend. De prinses heeft de naam Jasmine gekregen, en de rol van de tovenaar is overgenomen door de grootvizier aan het hof van de sultan, Jafar, gebaseerd op de gelijknamige grootvizier uit de film The Thief of Bagdad (1940).

De film is een groot succes en werd gevolgd door twee direct-naar-video films: De wraak van Jafar (1994) en Aladdin en de dievenkoning (1996). Ook verscheen er van 1994 tot 1996 een animatieserie op TV van totaal 86 afleveringen, die verder gaat waar De wraak van Jafar stopt: Jafar is verslagen en Aladdin en Jasmine zijn nog niet getrouwd. De serie introduceert een groot aantal nieuwe personages in Aladdins wereld. Aladdin en de dievenkoning sloot de animatieserie af, en aan het einde van de film trouwen Aladdin en Jasmine. Een deel van de film Disney Princess Enchanted Tales: Follow Your Dreams uit 2007 is ook op de personages uit Aladdin gebaseerd.

Ook in de Japanse gameserie Kingdom Hearts komen de personages uit Aladdin voor.

 

De strips

• Filmstrips: 1992-1997
• Krantenstrip: 1993
• Disney, Marvel en Acclaim: 1993-1997
• Nederland: vanaf 1994
• Disney Princess: vanaf 2002
• Japan: 2004-2007

 

De filmstrip, de krant en Disney Adventures (1992-1997)

In stripvorm is de Disneyversie van Aladdin voor het eerst te zien in de filmstrip uit 1992. Het jaar daarop verschijnt in twee delen de door Disney uitgegeven strip The Return of Aladdin, een vervolg op de film die een jaar later door het verschijnen van De wraak van Jafar non-canon zou worden. The Return of Aladdin is in 1994 in Nederland verschenen onder de naam Nieuwe avonturen van Aladdin. Eind 1993 verschijnt er in de Verenigde Staten een krantenstrip van Aladdin, met een nieuw verhaal. In 1994 worden vier nieuwe Aladdinverhalen gepubliceerd in Disney Adventures. Tot 1997 verschijnen er herhaaldelijk nieuwe Aladdinverhalen in het blad, daarna keert hij tenminste eenmaal (in 2002), maar mogelijk vaker, sporadisch nog terug.

Marvel en Acclaim (1994-1997)

In oktober 1994 gaat bij uitgeverij Marvel het maandblad Aladdin van start, waarin elk nummer een nieuw verhaal van 21 pagina's rond Aladdin bevat. De serie blijft 11 nummers bestaan en stopt weer in 1995. In 1996 keert Aladdin nog driemaal terug in de strips van Marvel, in het blad Disney Comic Hits! Bij Acclaim verschijnen verhalen met het personage in 1997 in Disney Actions Club.

Nederland (vanaf 1994)

 Het jaar 1994 is in het weekblad Donald Duck het eerste Aladdinverhaal van Nederlandse bodem te lezen, de eerste van een lange reeks en geschreven door Frank Jonker. Bijna elk jaar komt Aladdin wel een keer langs in de Donald Duck, en in 1996 stond hij zelfs een jaar lang op de achterkant van het blad.

Disney Europe: Nieuwe filmstrips (1995-1997)

In 1995 verschijnt de filmstrip van De wraak van Jafar, geproduceerd in opdracht van Disney Europe. In 1997 volgt het verhaal van Aladdin en de dievenkoning. Beide filmstrips zijn in Nederland verschenen.

 Disney Princess (vanaf 2002)

 Verder komt het universum van Aladdin vanaf 2002 ook voor in de reeks Disney Princess, een tijdschrift voor jongemeisjes. Deze verhalen draaien begrijpelijkerwijs met name om Jasmine. Ze worden gemaakt in opdracht van de Deense uitgeverij Egmont en de Italiaanse uitgeverij Disney Italia.

Japan: Kingdom Hearts en Kilala Princess (2004-2007)

In 2004 en 2005 verscheen de wereld van Aladdin tenslotte in de stripversies van de games Kingdom Hearts en Kingdom Hearts:Chain of Memories. In 2007 kwamen ze voor in de mangaserie Kilala Princess.